Ruja u samic.
Samica dojrzewa płciowo około 10-12 miesiąca, znane są jednak przypadki pierwszej rui już w wieku 4-5 miesięcy lub w ogóle braku. Najczęściej samiczki dostają rujki wczesną wiosną, ale przebywanie fretek w warunkach ogrzewanych i sztucznie doświetlanych mieszkań wpływa na rozregulowanie terminów, trafia się więc ruja grudniowa u fretek urodzonych wiosną.

http://www.fretki.org.pl/wortal/obrazki/l16.jpg

Objawami są:
- powiększenie, obrzmienie warg sromowych viewtopic.php?f=20&t=187 (za zdjęcie dziękujemy Pluszy)
- klarowny bezbarwny lub słomkowy wypływ z pochwy
- intensywniejszy zapach
- zmiana w zachowaniu - niektóre są bardziej agresywne, inne stają się przymilne, przestają trafiać do kuwety

Długość rujki:
Normalnie ruja powinna zacząć zanikać po 8-10 tygodniach („wisienka” blednie, maleje), następnie występuje faza regeneracji trwająca około 6 tygodni, potem może wystąpić następna rujka. Niestety, teraz ten schemat także ulega zachwianiu po wprowadzeniu fretek w warunki domowe.
W przypadku przedłużenia się czasu trwania rui ponad 10 tygodni wymagana jest interwencja. Zazwyczaj jest to wizyta u lekarza weterynarii i podanie środków na wyciszenie czy przerwanie rui, ale także można pokryć kastrowanym samcem, co jednak może mieć konsekwencje w postaci ciąży urojonej. Po przerwaniu rujki i tak następuje po jakimś czasie kolejna.
Jeżeli fretka zostanie pokryta, to rujka ulega przerwaniu, jednakże po urodzeniu małych samiczka może dostać kolejnej rujki już po kilku tygodniach.
Jeżeli nie planuje się dopuszczenia samiczki, to najlepiej dla fretki jest wykastrować ją po pierwszej rujce (jeżeli rujka nie przechodzi samodzielnie, to należy przerwać hormonalnie i po około 2-3 tygodniach kastrować) lub prowadzić regularną terapię hormonalną pod kierunkiem lekarza weterynarii.


Ruja permanentna
Jeżeli ruja przedłuża się ponad 10 tygodni i nie ustępuje samoistnie, mówimy o rui permanentnej.
Objawy:
wyłysienia na ogonie, karku i podbrzuszu, bladość śluzówek, apatia, wyniszczenie organizmu, spadek masy ciała, mocno powiększone wargi sromowe, krwotoki, podatność na infekcje, gorączka.
Leczenie:
Należy jak najszybciej przerwać rujkę – hormonalnie, za pomocą kastracji lub pokryciem przez kastrowanego samca.
Nieleczona ruja permanentna może doprowadzić do ropomacicza i spowodowanego zatruciem estrogenami (hiperegtrogenizm) uszkodzenia szpiku kostnego, o wyniszczeniu organizmu fretki nie wspominając.
Po przerwaniu rui, hormonalnym lub kryciem kastrowanym samcem, może wystąpić u samiczki tzw. „macierzyństwo urojone”, zwane też ciążą urojoną.

Czy należy kastrować fretki-samiczki?
Jeżeli nie zamierzamy dopuścić fretki do samca w celu posiadania młodych, to kastracja będzie zabiegiem wygodniejszym i bezpieczniejszym dla fretki. Niekastrowana samiczka będzie dostawać okresowo rujki, które mogą zakończyć się samoistnie lub będą wymagały podania hormonów w celu przerwania, aby nie przeszły w ruję permanentną. Istnieje w takich wypadkach możliwość wystąpienia ropomacicza.
Niestety, nieraz po kastracji zostaje w organizmie fretki odprysk jajnika. Nie jest to winą lekarza przeprowadzającego zabieg. Skutkować to może objawami powracającej rujki. Należy wtedy obserwować freciaka, raz na jakiś czas robić USG w nadziei, iż odprysk otorbieli się, będzie widoczny i możliwy do usunięcia.
Jako alternatywa kastrowania stosowana jest kuracja hormonalna.


Kiedy kastrować
Kastrowanie powinno się przeprowadzać po osiągnięciu dojrzałości płciowej przez samicę, w przeciwnym wypadku może to grozić chorobami nadnercza. Najpewniejszym dowodem dojrzałości płciowej jest wystąpienie rujki. Czekamy wtedy na samoistne ustąpienie rui, a gdy to nie nastąpi przez 8-10 tygodni, przerywamy rujkę hormonalnie. Odczekujemy 2-3 tygodnie i kastrujemy fretkę. W wyjątkowych wypadkach kastruje się samicę w czasie rujki. Doświadczony hodowca może wychwycić pierwsze objawy rujki przed wystąpieniem „wisienki” i zdecydować się na kastrację tuż przed rujką.
Gdy fretka dostaje pierwszej rujki bardzo wcześnie, w wieku 4-5 miesięcy, wskazane jest po ustąpieniu rujki odczekanie do osiągnięcia przez fretkę 8-10 miesięcy.
W USA przeprowadza się kastrację na frecich szczeniakach, ale u nas ten sposób nie jest zalecany, może to być przyczyną chorób nerek i nadnerczy. U fretek zbyt wcześnie kastrowanych występuje nietrzymanie moczu, co może później skutkować koniecznością przeprowadzenia terapii hormonalnej czasowej, podawania hormonów do końca życia, lub też lataniem ze ściereczką za samiczką i ciągłym sprzątaniem.

"Macierzyństwo urojone", "ciąża urojona"
U samic po rujce często występuje sytuacja zwana przez nas "macierzyństwem urojonym", nieraz też ciążą urojoną. Macierzyństwo jest słowem odpowiedniejszym, ponieważ fretka zachowuje się tak, jakby miała młode. I to bez względu na to, jak zakończyła się ruja - samoistnie czy wyciszona, czy fretka potem została wysterylizowana czy nie.


"Ruja" u samca

Samce też mają swój „okres godowy”. Samiec osiąga dojrzałość płciową zazwyczaj około 9-12 miesięca życia, ale może i wcześniej.
Objawy:
- powiększenie jąder
- intensywniejszy zapach
- posikiwanie, znaczenie terenu
- ocieranie się „podwoziem” o wszystkie wystające przedmioty
- zmiana w zachowaniu - niektóre są bardziej agresywne, inne stają się przymilne
Przedłużająca się ruja u samca może doprowadzić do wychudzenia, wymęczenia zwierzęcia, może nastąpić łysienie ogona, samiec będzie wyżywać się na wszelkiego rodzaju maskotkach. W niektórych ostrych przypadkach kastracja staje się ratunkiem dla życia i zdrowia.

Czy należy kastrować fretki-samce?
Jeżeli nie zamierzamy dopuścić fretki do samiczki w celu posiadania młodych, to kastracja będzie zabiegiem wygodniejszym i bezpieczniejszym dla fretki. Niekastrowany samiec będzie dostawał okresowo „rujki”, objawy będą się powtarzać. Niektóre samce przechodzą ruje łagodnie, inne są wymęczone i zabiedzone. Nie każdy właściciel też ma tyle samozaparcia, aby wytrzymać intensywny zapach wydzieliny samca w rujce.

Kiedy kastrować?
Kastrowanie powinno się przeprowadzać po osiągnięciu dojrzałości płciowej przez samca. W przeciwnym wypadku może to grozić chorobami nadnercza. Osiągnięcie dojrzałości płciowej poznajemy po zstąpieniu jąder do worków mosznowych i objawach "samczej rujki", opisanych wyżej.
W USA przeprowadza się kastrację na frecich szczeniakach, ale u nas ten sposób nie jest zalecany, może to być przyczyną chorób nerek i nadnerczy.
U nas termin kastracji samców jest dowolny, ale po osiągnięciu dojrzałości płciowej.

Co to jest wnętr, wnętrostwo?
U samców podczas dojrzewania jądra schodzą do worków mosznowych i stają się wyczuwalne. Jednak nieraz to nie następuje i jedno lub dwa jądra pozostają w środku. Takiego samca nazywamy wnętrem. Należy wtedy przeprowadzić kastrację, ponieważ mogą nastąpić kłopoty zdrowotne. Jądra zostawione w ciele samca mogą zrakowieć. Kastracja wnętra jest poważniejszym zabiegiem niż normalnego samca, trzeba zlokalizować jądra i przecinać powłoki brzuszne.


Kastracja a sterylizacja?
Zwyczajowo mówiło się, że samiczki są sterylizowane, a samce kastrowane. Jest to błędne, ponieważ sterylizacja jest zabiegiem teoretycznie odwracalnym, to czasowe pozbawienie możliwości zapłodnienia, na przykład podwiązanie jajowodów czy nasieniowodów. Kastracja jest nieodwracalna, polega na usunięciu całości lub części narządów rodnych. U fretek usuwa się macicę wraz z jajnikami i jajowodami u samic, u samców jądra. Jest to więc zabieg kastracji. Nie ma jednak tragedii, gdy ktoś będzie mówił o sterylizacji samiczek, pod warunkiem pamiętania, iż należy wyciąć macicę wraz z jajnikami i jajowodami.


Co to są gruczoły i czy je usuwać?
Fretka, jak i pies, posiada gruczoły okołoodbytowe. Wydzielają one brzydko pachnącą ciecz mającą dwojakie zastosowanie: nawilżać wychodzący kał i odstraszać przeciwnika. U zdrowej fretki gruczoły nie są problemem – fretka zazwyczaj sama sobie czyści, nieraz puszczając bąki. Następuje to jednak rzadko, należy wtedy wywietrzyć pomieszczenie, ewentualnie przemyć pobrudzone futerko.
W sytuacji zapchanych gruczołów oczyszcza je lekarz. Gruczoły nie są odpowiedzialne za stały zapach fretki, za ten zapach odpowiedzialne są gruczoły łojowe, które znajdują się na skórze fretek. Intensywny, nieprzyjemny zapach samca „w rujce” nie jest spowodowany pracą gruczołów, a specjalną wydzieliną i wzmożonym zapachem moczu. Ustępuje po kastracji.
Usuwanie gruczołów bez wyraźnych wskazań medycznych jest u nas traktowane jako znęcanie się nad zwierzętami i zabronione prawnie. Nie ma potrzeby usuwać gruczołów, samiec w rui i tak będzie znaczył teren i śmierdział, póki się go nie wykastruje. Zwierzę bez gruczołów traci możliwość obrony i pewność siebie, a często są powikłania pooperacyjne związane z gojeniem się ran w tak trudnym i „brudnym” miejscu.
Ciekawe, że usunięcie gruczołów proponuje się tylko samcom, chociaż samice mają takie same i pełniące tę samą funkcję. Ale samice tak nie śmierdzą.

źródło: http://www.fretki.org.pl/wortal/index.p … lay&sid=16